Siber Güvenlik Krizleri Nasıl Yönetilir?
Bir belgeselde, Hindistan’da yaşam alanlarında görülen yılanları yakalayarak hayatını kazanan bir adamı yılan soktuktan sonra hastaneye giderken yolda şunları söyler:” Şu anda hastaneye gidip panzehir almam lazım. Hızlı araba kullanırsam bu nabzımı arttırır ve zehir kana daha hızlı karışır. Olabildiğince sakin kalmalıyım.” Kriz yönetiminde, kriz anında ilk kural sakin kalabilmektir.
19 Temmuz 2024 tarihinde yaşanan CrowdStrike güncellemesi kaynaklı kriz global ölçekte etkiler yarattı. Etkilenen milyonlarca windows işletim sistemine sahip cihaz nedeniyle ulaşımdan, sağlık sektörüne kadar birçok ülkede ciddi sorunlar yaşandı. Bu olay sonrası ciddi mali kayıplar yaşandı. Yaşanan sorunun kök nedeninde neler yattığı önümüzdeki günlerde daha net anlaşılacaktır ancak yaşanan bu olaydan çıkarılabilecek bazı önemli dersler şunlar olabilir:
1. Güncelleme Süreçlerinin Test Edilmesi
Herhangi bir güvenlik yazılımı güncellemesi, önce küçük bir cihaz grubunda test edilmelidir. Güncellemenin tüm cihazlara uygulanmadan önce olası yan etkilerinin ve uyumluluk sorunlarının tespit edilmesi önemlidir.
2. Geri Alma ve Kurtarma Planları
Güncelleme işlemlerinde olası sorunlar için bir geri alma (rollback) planı oluşturulmalıdır. Güncellemeler başarısız olursa veya sorunlara neden olursa, sistemlerin hızlı bir şekilde önceki durumlarına geri döndürülmesi için prosedürler belirlenmelidir.
3. İzleme ve Erken Uyarı Sistemleri
Güncelleme sonrası cihazların durumu izlenmeli ve anormal durumlar için erken uyarı sistemleri kullanılmalıdır. Bu sistemler, güncelleme sonrasında ortaya çıkan sorunları hızla tespit ederek müdahale edilmesini sağlar.
4. Kapsamlı Güncelleme Notları ve Kullanıcı Bilgilendirmesi
Güncelleme yapmadan önce, kullanıcılar güncellemenin içeriği, potansiyel riskler ve güncelleme sonrası yapılması gerekenler hakkında bilgilendirilmelidir. Kullanıcılar, güncelleme sırasında ve sonrasında karşılaşabilecekleri sorunları bilmelidir.
5. Esnek Çalışma Modelleri ve İş Sürekliliği Planları
Güncelleme kaynaklı sorunların iş sürekliliğini etkilememesi için esnek çalışma modelleri benimsenmelidir. Uzaktan çalışma imkanları, yedek cihazlar ve alternatif erişim yöntemleri planlanmalıdır. İş sürekliliği planları, güncelleme kaynaklı kesintilerin iş akışını minimize etmesini sağlamalıdır.
6. Yedekleme ve Veri Kurtarma Stratejileri
Kritik verilerin düzenli olarak yedeklenmesi, güncelleme kaynaklı veri kayıplarını önler. Ayrıca, yedekleme ve veri kurtarma stratejilerinin güncelleme sonrasında test edilmesi önemlidir. Bu sayede, veri kaybı durumunda hızlı bir kurtarma işlemi gerçekleştirilebilir.
7. Tedarikçi İletişimi ve Destek Anlaşmaları
Güvenlik yazılımı tedarikçileri ile güçlü iletişim kanalları kurulmalıdır. Sorunlar yaşandığında, hızlı bir şekilde tedarikçi desteğine erişim sağlanmalı ve çözüm süreci hızlandırılmalıdır. Destek anlaşmaları, hızlı müdahale ve çözüm süreçlerini içermelidir.
8. Personel Eğitimi ve Farkındalık
IT personeli, güncelleme yönetimi ve olası sorunlarla başa çıkma konusunda düzenli olarak eğitilmelidir. Ayrıca, tüm çalışanlar olası güncelleme sorunlarına karşı nasıl tepki verecekleri konusunda bilinçlendirilmelidir.
9. Proaktif Yaklaşım ve Sürekli İyileştirme
Güncelleme süreçlerinde proaktif bir yaklaşım benimsenmeli ve sürekli iyileştirme hedeflenmelidir. Geçmiş güncelleme sorunları analiz edilerek, gelecekte benzer sorunların yaşanmasını önleyecek önlemler alınmalıdır.
Bu olay bir siber saldırı olmamakla beraber sonuçları çok ağır oldu. Peki bu tür krizler yönetilirken neler yapılmalı ? Hızlı ve en az hasarla siber güvenlik krizleri nasıl yönetilmelidir ?
Siber güvenlik krizleri, her büyüklükteki ve sektördeki işletmeler için ciddi tehditler oluşturur. Bu krizlerin etkin bir şekilde yönetilmesi, hem maddi kayıpların minimize edilmesi hem de itibarın korunması açısından büyük önem taşır. İşte siber güvenlik krizlerini yönetmek için izlenmesi gereken adımlar:
1. Kriz Yönetim Planı Oluşturun
Henüz ciddi bir siber saldırı yada veri güvenliği ihlali yaşamamış olmanız güvende olduğunuz anlamına gelmez. Herhangi bir kriz durumunda hızlı ve etkili bir müdahale için önceden hazırlanmış bir kriz yönetim planına sahip olmak şarttır. Bu plan, olası senaryoları, iletişim stratejilerini ve görev dağılımlarını içermelidir. Planın düzenli aralıklarla güncellenmesi ve tüm çalışanların bu plan hakkında bilgilendirilmesi önemlidir. Bilgilendirme de yetmez, periyodik tatbikatlar gerçekleştirilmelidir.
2. Erken Uyarı Sistemleri Kullanın
Siber saldırıların erken tespiti, kriz yönetim sürecinde kritik bir rol oynar. Gelişmiş tehdit algılama sistemleri ve sürekli izleme araçları kullanarak, olası saldırıları erken safhada tespit edebilir ve müdahale edebilirsiniz. Bununla beraber siber tehdit istihbaratı ile kurumunuza yönelik olası veri sızıntıları ve saldırı hazırlıkları gibi aksiyonlardan öncesinde haberdar olma ihtimalinizi oluşturun.
3. İletişim Stratejisi Belirleyin
Kriz anında hem iç hem de dış iletişim çok önemlidir. Çalışanlar, müşteriler, iş ortakları ve medya ile nasıl iletişim kurulacağına dair net bir strateji oluşturulmalıdır. Bilgi akışının hızlı ve doğru bir şekilde sağlanması, paniği önler ve güveni korur. Çoğunlukla kriz anında panikle çalışanlar ne yapacağını bilemeyebilir bu oldukça normal ve yaygın bir durumdur. Bu yüzden kriz olmadan iletişim stratejisi belirlenmeli, yazılı hale getirilmeli ve ilgili kişilerle paylaşılmalıdır.
4. Hızlı Müdahale Ekibi Kurun
Siber güvenlik krizlerine anında müdahale edebilecek bir ekibin bulunması gereklidir. Bu ekip, IT uzmanları, hukuk danışmanları ve halkla ilişkiler uzmanlarından oluşmalıdır. Ekip, krizin boyutuna göre hızlı ve etkili çözümler üretebilmelidir.
5. Veri Yedekleme ve Kurtarma Planı
Kritik verilerin düzenli olarak yedeklenmesi ve güvenli bir şekilde saklanması, kriz anında veri kaybını önler. Ayrıca, yedeklenen verilerin geri yüklenebilirliği düzenli olarak test edilmelidir. Bu sayede, veri kaybı durumunda hızlı bir kurtarma işlemi gerçekleştirilebilir.
6. Eğitim ve Farkındalık Programları
Çalışanların siber güvenlik konusundaki bilgi düzeyi, krizin etkilerini azaltmada önemli bir faktördür. Düzenli olarak verilen eğitimler ve farkındalık programları ile çalışanlar, olası tehditlere karşı bilinçlendirilmelidir. Bu eğitimler, özellikle kimlik avı saldırıları ve zararlı yazılımlar gibi konulara odaklanmalıdır.
7. Hukuki ve Düzenleyici Gerekliliklere Uyum
Siber güvenlik krizlerinin yönetiminde hukuki ve düzenleyici gerekliliklere uyum sağlamak büyük önem taşır. Bu, hem yasal cezaların önüne geçer hem de kriz sonrası hukuki süreçlerin daha kolay yönetilmesini sağlar. Bu nedenle, ilgili mevzuatlar ve standartlar hakkında bilgi sahibi olunmalı ve sürekli güncel kalınmalıdır.
8. Tabletop Egzersizleri
Tabletop egzersizleri, siber güvenlik krizlerine hazırlık için etkili bir yöntemdir. Bu egzersizler, gerçek bir kriz senaryosunun simüle edilerek, ilgili ekiplerin nasıl tepki vereceğini ve hangi adımları atacağını test etmeyi amaçlar. Yani bir siber saldırı yada kriz olmadan önce şirketin yapısına uygun senaryolar simüle edilerek olası krizleri yönetme becerisinin arttırılmasıdır.
Tabletop Egzersizlerinin Faydaları
- Hazırlık Seviyesini Artırır: Gerçek bir kriz durumu yaşamadan önce, olası senaryoları deneyimleme ve müdahale stratejilerini geliştirme fırsatı sunar.
- İletişimi Güçlendirir: Farklı departmanlar arasında koordinasyonun sağlanmasına ve etkili iletişim yöntemlerinin geliştirilmesine yardımcı olur.
- Zayıf Noktaları Belirler: Kriz yönetim planlarındaki eksiklikleri ve zayıf noktaları tespit ederek, bu alanlarda iyileştirmeler yapılmasını sağlar.
- Ekip Çalışmasını Teşvik Eder: Ekip üyelerinin birlikte çalışma yeteneklerini geliştirir ve kriz anında daha uyumlu bir şekilde hareket etmelerini sağlar.
Tabletop Egzersizleri Nasıl Uygulanır?
- Senaryo Geliştirme: Olası bir kriz senaryosu belirlenir. Bu senaryo, kurumun yapısına ve karşılaşabileceği tehditlere uygun olarak hazırlanmalıdır.
- Katılımcı Belirleme: Egzersize katılacak ekip üyeleri ve ilgili departmanlar belirlenir. Herkesin rol ve sorumlulukları net bir şekilde tanımlanır.
- Egzersizin Yürütülmesi: Senaryo, belirlenen ekip tarafından adım adım uygulanır. Her adımda, ekiplerin nasıl tepki vereceği ve hangi adımları atacağı değerlendirilir.
- Değerlendirme ve Raporlama: Egzersiz sonrası, yapılan hatalar ve eksiklikler belirlenir. Bu değerlendirmeler doğrultusunda, kriz yönetim planları güncellenir ve iyileştirilir.
9. Kriz Sonrası Değerlendirme ve İyileştirme
Kriz sona erdiğinde, yaşanan süreç detaylı bir şekilde analiz edilmeli ve elde edilen deneyimler doğrultusunda mevcut planlar gözden geçirilmelidir. Bu değerlendirme, gelecekte benzer krizlerin daha etkin bir şekilde yönetilmesine yardımcı olur.
Siber güvenlik krizlerini yönetmek, sadece teknik önlemlerle sınırlı kalmaz. Stratejik planlama, eğitim, iletişim ve hukuki uyum gibi unsurlar da bu süreçte kritik bir rol oynar. Tabletop egzersizleri gibi hazırlık yöntemleri ile bu adımları titizlikle takip ederek, işletmenizin siber güvenlik krizlerine karşı daha dayanıklı hale gelmesini sağlayabilirsiniz.
